‘De rol van de adviseur wordt steeds belangrijker’
Ruim een jaar na de oprichting van MORV adviseurs nam PLANN ingenieurs deze zomer branchegenoot Atensus over. En passant werd ook de band met het betaald voetbal verder versterkt. “We zien dat de functie van sportvelden breder wordt. Bovendien wordt de rol van de adviseur steeds belangrijker,” zo motiveert PLANN-directeur Sander Akkerman, de ontwikkelingen.
Ruim een jaar na de oprichting van MORV adviseurs nam PLANN ingenieurs deze zomer branchegenoot Atensus over. En passant werd ook de band met het betaald voetbal verder versterkt. “We zien dat de functie van sportvelden breder wordt. Bovendien wordt de rol van de adviseur steeds belangrijker,” zo motiveert PLANN-directeur Sander Akkerman, de ontwikkelingen.
De BV Nederland investeert nu al jaarlijks zo’n 12 miljard euro in haar sportinfrastructuur wat maakt dat de kwaliteit van onze sportaccommodaties als één van ’s werelds beste kan wordt beschouwd. Toch is de verwachting dat dat bedrag en de intensiteit van de investeringen, de komende jaren alleen maar zal toenemen. “Dat zal de rol en de verantwoordelijkheid van adviseurs nog verder vergroten,” merkt directeur Sander Akkerman van PLANN ingenieurs op. Vanuit vestigingen in Drachten en Meppel, houden zij zich dagelijks bezig met inrichtings- en beheerprojecten op het gebied van de openbare ruimte. Vorige jaar werd MORV adviseurs daar naast gezet. Akkerman motiveerde die stap destijds als volgt: “als groeiend bureau zien we in toenemende mate de vraag verbreden. Naast het uitwerken van inrichtings- en beheerprojecten op het gebied van openbare ruimte komen ook de milieukundige en ruimtelijke vraagstukken vaker op ons af”. Deze zomer kwam daar de overname van branchegenoot Atensus bij. Het personeel daarvan is inmiddels in het kantoor in Meppel geabsorbeerd. “We zien dat de functie van sportvelden breder wordt. Sommige clubs en gemeenten bouwen hun kunstgrasveld om naar hybridevelden omdat ze niet langer de plasticvelden met hun rubberkorrels willen. Daarnaast wordt de rol van sportaccommodaties steeds breder.
Behalve het faciliteren van een vereniging, vinden er ook steeds vaker andere activiteiten plaats. Bovendien heb je de ontwikkelingen van, bijvoorbeeld, het collectorveld of waterbergingen die maken dat sportvelden een grotere rol van betekenis kunnen spelen,” zo somt hij op terwijl hij wijst op de energietransitie en de focus om Nederland klimaatbestendiger te krijgen. “Dat maakt het allemaal erg complex en erg lastig voor, met name, de kleinere gemeenten om te weten wat er speelt of wat er mogelijk is. Zeker wanneer ze maar eens in de paar jaar in een sportveld of accommodatie investeren,” zo is zijn uitleg op de vraag wat de groei van PLANN ingenieurs stimuleert.
Kwaliteitszorgsysteem 2.0
Eén van meest ingrijpende ontwikkelingen die momenteel qua sportinfrastructuur in ons land plaatsvindt, is de omarming van een nieuw Kwaliteitszorgsysteem (KZS 2.0). “In de nieuwe opzet is afgestapt van een aantal oude, rigide verplichtingen die misschien niet altijd nodig bleken te zijn. Voortaan is bij nieuwbouw alles vrij. Dat maakt het mogelijk om, net als in de wegenbouw, aan te besteden op basis van een bepaalde kwaliteit. Opdrachtgevers hebben nu de mogelijkheid om voortaan zelf een kunstgrasconstructie voor te schrijven. Daarbij is het van wezenlijk belang om rekening te houden met de waterhuishouding en draagkracht van de bodem. Dat is voor elk veld weer anders.
Doordat wij beschikken over deze kennis en kunde wordt onze toegevoegde waarde voor opdrachtgevers steeds belangrijker.” In dat opzicht brengt het KZS 2.0 ook wat struikelblokken met zich mee. “Er is voor gekozen om de marktpartijen uit te sluiten van de verdere invulling en vormgeving van het KZS 2.0. De branchevereniging BSNC is dus niet langer deel van de Stuurgroep die het KZS 2.0 aanstuurt. Dat lijkt me juist geen goede ontwikkeling omdat ik meen dat je het samen moet doen.” Het ledenbestand van de branchevereniging Sport en Cultuurtechniek (BSNC) omvat partijen die juist de hele kunstgrasbranche vertegenwoordigen. “Hier zit dus de kennis van de markt en deze is, in mijn ogen, essentieel om het KZS 2.0 te laten slagen.
Betalen voor publieke informatie
De beperkte toegankelijkheid tot informatie beschouwt hij als een ander knelpunt voor het KZS 2.0. “Het is verplicht om sportvelden volgens een bepaalde structuur met normen, richtlijnen en aanbevelingen te bouwen. Dat wordt door de betreffende bond getoetst. Maar al die regels zijn achter een betaaldeur gestopt. Het eenzijdig opleggen van verplichtingen vanuit de sportbonden en opdrachtgevers maar de inhoud van die verplichtingen achter een betaaldeur stoppen, vind ik niet wenselijk. Dat neigt naar kartelvorming.” Een jaarabonnement om die informatie in te kunnen zien, kost EUR 1.500 per stuk. “Het kromme van dit alles is dat uiteindelijk de opdrachtgever deze kosten zelf betaalt omdat de adviezen en de sportvelden hierdoor weer duurder worden. Niet alle opdrachtgevers hebben dat in de gaten.” Volgens hem kan hetzelfde gezegd worden van aanbestedingen. “Opdrachtgevers denken vaak dat met het aanbesteden een lage prijs wordt bedongen. Wat ze echter veelal niet in de gaten hebben is dat offertekosten van gemiste offertes uiteindelijk weer worden doorberekend in andere opdrachten.” Akkerman ziet daar dus kansen voor adviseurs om zich te onderscheiden door aanbestedingen te organiseren die passend zijn bij de uit te vragen opdracht. “Aanbesteden is een middel en geen doel op zich”.
De beperkte toegankelijkheid tot het KZS 2.0, maakt ook dat, om passende sportveldconstructies voor te kunnen schrijven, voortaan niet langer verwezen kan worden naar de sportvloerenlijst. Dat werd in het verleden vaak gedaan door de kleine bureaus en éénpitters die, zo meent Akkerman, niet allemaal voldoende verstand van bodem en cultuurtechniek hadden. “Je moet dus als organisatie een brede basis en veel expertise hebben waaruit je kunt putten om projecten te kunnen voltooien. De afgelopen jaren hebben we hier veel in geïnvesteerd. Het nieuwe KZS 2.0 maakt deze kennis een must om opdrachtgevers goed te kunnen bedienen in hun vraagstukken naar nieuwe en vernieuwde sportvelden.”
Aankomende wetswijzigingen
Ook de juridische kaders (voor infrastructurele projecten) gaan de komende jaren aanzienlijk op de schop. “De meest omvangrijke is misschien wel de komst van de nieuwe Omgevingswet. Dat speelt al jaren maar de daadwerkelijke implementatiedatum is nu al diverse malen vooruitgeschoven. En ook hier speelt het probleem dat informatie, lastig te vinden is.” PLANN ingenieurs laat zich daarom nog dit najaar bijpraten door een externe consultant. “Wat de impact van de nieuwe Omgevingswet gaat zijn is belangrijk in de planvorming van onze projecten. Vooral wanneer we bij een project al in een vroeg stadium aan tafel zitten.” Akkerman doelt daarbij op grote herinrichtingen of nieuwbouwprojecten. “Dan kunnen we als adviseurs en ingenieurs excelleren door goed en breed te informeren qua mogelijke opties waaruit men kan kiezen. Daarna zal het dan ook eenvoudiger zijn om de hoofdlijn goed in de gaten te blijven houden en om, vervolgens, te gaan trechteren.” Hij verwacht ook dat het de betrokkenheid van de verschillende partijen, verder zal stroomlijnen. “Zeker de adviseurs van ons milieukundig adviesbureau MORV hebben regelmatig te maken met de verschillende Omgevingsdiensten. Die zijn stuk voor stuk anders ingericht, hebben allemaal andere taken en, soms, verschillende zienswijze.” Een ander overheidsbeleid dat momenteel in de pen zit, is de introductie van een Life-cycle Analysis of Milieukosten Indicator voor het aanbesteden van een sportvloer. Die moet gaan stimuleren dat gemeenten meer op duurzaamheid in plaats van laagste prijs gaan aanbesteden. “Dat is een goed initiatief maar ook daar is nog maar weinig over bekend.” Dat maakt het nogmaals duidelijk hoe lastig het voor opdrachtgevers is om voortdurend te weten wat de laatste ontwikkelingen zijn, zeker wanneer sportveldprojecten geen dagelijkse kost zijn.
Terugtredende nationale overheid
De stijgende lijn van PLANN ingenieurs
PLANN viert dit jaar haar twintigste verjaardag maar waar de ontwikkelingen de eerst, bijna, 20 jaar vooral binnen het eigen kader richtte, kijkt de organisatie de laatste tijd steeds nadrukkelijker naar ‘buiten’.
- 2003 Opening vestiging van De Meent in Meppel
- 2013 Naamswijziging naar Kybys
- 2017 Overname van vestiging Meppel door PLANN ingenieurs
- 2019 Opening tweede vestiging in Leeuwarden. Personeelsbestand verviervoudigd
- 2020 Sponsor SC Heerenveen
- 2022 Oprichting MORV
- 2022 Sponsor SC Cambuur
- 2023 Vestiging Leeuwarden verhuisd naar Drachten
- 2023 overname Atensus
Wat wel vast staat is dat de nationale overheid vanaf eind 2025 jaarlijks 2 miljard euro gaat bezuinigen op het budget van de gemeenten. Op die manier wil het het begrotingstekort terugdringen. Voor 2025 is die steun nog begroot op ruim 35 miljard euro. Tegelijkertijd zal het aantal verantwoordelijkheden van de gemeenten, toenemen. “Ik verwacht echter niet dat dit zal leiden tot bezuinigingen qua sportinfrastructuur. Sport speelt een belangrijke, brede rol en staat overal hoog op de agenda. Het is belangrijk voor een gezonde en vitale samenleving. De geschiedenis leert dat gemeenten hier niet zo snel op bezuinigen.” Akkerman verwacht daarom dat de gemeenten ook in de toekomst wel het budget zullen vinden. Maar zorgvuldig en diepgaand advies zal hier een nog belangrijkere rol gaan spelen. Elke euro kan maar één keer worden besteed. “Een goed en gedegen advies kan het verschil maken en elders besparingen opleveren. Dat lukt ons het best wanneer we zo vroeg mogelijk bij een project aan tafel zitten en mogen meedenken.” Akkerman kijkt daarbij ook naar de rol die sportaccommodaties in een breder perspectief kunnen spelen. “Denk daarbij aan het tijdelijk bergen van overvloedige regen,” zegt hij gevat gezien de natte omstandigheden van zomer 2023.
Levend voorbeeld
Waar de landelijke overheid zich langzaamaan naar de achtergrond begeeft, is PLANN ingenieurs de afgelopen tijd steeds nadrukkelijker op de voorgrond getreden. “Behalve actieve betrokkenheid bij de eerdergenoemde branchevereniging BSNC, nemen we aan diverse andere, grote, evenementen deel. Daarnaast is PLANN ingenieurs een sponsor en partner van SC Heerenveen en vervult MORV dezelfde rol bij SC Cambuur.” SC Heerenveen werkt momenteel aan een heel nieuw trainingscomplex terwijl SC Cambuur een volledig nieuw stadion bouwt. MORV en PLANN zijn bij beide projecten betrokken.
“Zowel SC Cambuur als SC Heereveen zijn sowieso mooie clubs om klanten mee naar toe te nemen maar straks kunnen we daar ook daadwerkelijk de resultaten van onze inspanningen laten zien.” Het nieuwe kantoor in Drachten is echter nu al een uitgangsbord. Niet zozeer omdat het nieuw is, maar wel voor de wijze waarop PLANN dat aangepakt heeft. “De ruimte die ons werd getoond in een bestaand complex sprak ons niet direct aan. Onderweg naar de uitgang zagen we echter dat één vleugel nog niet was ingericht en dat dit nog casco was. We zijn daarom het gesprek aangegaan om te kijken of we daar samen een invulling aan konden geven. Het resultaat is een nieuwe PLANN- en MORV-vestiging die helemaal klaar is voor de toekomst.”
