Gras winterklaar maken

Tussen 2013 en 2022 tilde Erwin Beltman met zijn team de grasmat van stadion De Kuip naar een hoger niveau. Tegenwoordig werkt hij als consultant. Op Sportvelden.info deelt hij z’n ervaringen om goede grasmatten te bereiken. Vandaag bespreekt hij hoe je  de grasmat klaar maakt om de winter in te gaan.

Volgens de kalender zitten we inmiddels lang en breed in de herfst maar noch een blik op de thermometer noch een beeld van de natuur lijkt dit te bevestigen. Volgens het KNMI gaan we ook in oktober nog temperaturen tot boven de 20 graden Celsius ervaren. Dat nodigt uit om nog even van het mooie weer te genieten maar wie verstandig is grijpt dat aan om de grasmat te prepareren. Je weet namelijk niet wanneer de eerste nachtvorst komt. Gras is gebaat bij een bodemtemperatuur van 10 tot 12 graden. Als de vorst komt dan kun je de impact daarvan enige tijd uitstellen door de assimilatielampen op het veld te plaatsen maar het vergt wat tijd voordat het gras weer aan dit ander soort licht gewend is. Het is belangrijk om juist nu een goed grasbestand te hebben omdat je weet dat je na iedere wedstrijd of training, grasverlies zult ervaren. Zolang de temperatuur rond het vriespunt blijft, zal van grasgroei geen sprake zijn.

Bimodaal groeipatroon

De cool season grassen die we in Nederland gebruiken, kennen een zogenaamd bimodaal groeipatroon. Historisch heeft het gras daarbij twee groeiperiodes: de eerste in april/mei en de tweede in augustus/september. In dat patroon benut gras de gematigde temperatuur in het voor- en najaar om de wortel- en blad activiteit te stimuleren. Keerzijde is echter dat hoe hoger de zomertemperatuur is, hoe meer stress de grasplant ervaart. Als gevolg van die stress zal de wortelactiviteit van de grasplant afnemen. Daardoor stagneert de groei of het herstel van de plant.

Dit jaar vielen de echte temperatuurextremen aan het begin van de zomer, maar ook het klimaat in de maanden daarna heeft veel van het gras gevergd. Denk daarbij aan de, relatief, overvloedige regen waardoor het gras op veel plekken niet echt aangemaand werd om diep te wortelen. Nu het sportseizoen volop loopt, bestaat de kans dat bij slidings hele plaggen los gaan laten. Juist op dat soort plekken zullen straatgrassen hun kansen grijpen waardoor de kwaliteit van de mat snel achteruit holt. Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de mat tijdig dicht is en gevuld is met de juiste grassen zodat het gras niet z’n reserves hoeft aan te spreken. Doorzaaien is daarom bij deze warme temperaturen juist ‘een must’ en, bij voorkeur, met een extra grote dosis graszaad om maximaal effect te halen. Zeker stadionvelden zijn gebaat bij het regelmatig doorzaaien omdat ze daarmee altijd jong gras op hun veld hebben. Doorzaaien doe je in deze tijd van het jaar met een spijkerrol om beschadiging aan de wortels van de bestaande grasplantjes, te voorkomen.

Zorg voor lucht en ruimte

In deze tijd van het jaar merk je ook sneller de gevolgen van verdichting van de toplaag en de bodem. Een verdichtte toplaag hef je op door de mat goed schoon te maken. Eventueel kun je die verschralen met wat dresszand. Een verdichtte toplaag voorkomt dat graswortels kunnen groeien en ontneemt deze de broodnodige lucht. Bovendien maakt een verdichtte toplaag het lastig voor overvloedige neerslag om (snel) naar de drainage te vloeien. Een voortdurend vochtige toplaag is uitnodigend voor schimmels. Daarnaast weerhoudt (overvloedig) vocht in de toplaag de wortels ervan om verder te zoeken naar vocht in diepere lagen. Bij een oppervlakkige bewortelling zal het veld, op termijn, geheid een prijs betalen. Luister dus goed naar de mening van de spelers om vast te stellen of zijn gladheid ervaren en meet regelmatig de druk die nodig is om in het gras te prikken. Zolang die minder dan 20 bar is, zullen wortels hun weg kunnen vinden. De laag waar die weerstand hoger dan 20 bar wordt, zal doorprikt moeten worden zodat de wortels makkelijker in de daaronder gelegen laag kunnen komen. Juist door dit nauwkeurig vast te stellen en op te volgen, zal de beluchtingsactiviteit het meest effectief zijn.

Goed in de voeding(sopname)

In principe is gras in deze tijd van het jaar gebaat bij wat extra bemesting, maar de hoeveelheid van de gift, en de methode van het inbrengen, luisteren nauw. Houd voor het juiste bemestingsmoment de voor de stof aanbevolen bodemtemperatuur in de gaten en bemest niet wanneer het gras nat is. In deze tijd van het jaar heeft gras behoefte aan een hoog kaliumgehalte, een klein beetje stikstof en wat fosfor. Kalium zorgt ervoor dat de plant sterker wordt en beter bestand is tegen vorst. Stikstof zorgt doorgaans voor de groei van het gras. De gift luistert nauw omdat je in het najaar groei eigenlijk wilt vertragen en dat de plant juist investeert in haar wortels. Vandaar dat een Fosfor-gift kan helpen. Dat zorgt voor de ontwikkeling van de wortels, wat helpt om het gras winterhard te maken.

Blijf aandachtig

Ook al hoeft het gras gedurende de winter minder gemaaid te worden, toch blijft het belangrijk om de mat in de gaten te houden. Zo moeten blad en vuil te allen tijde snel van het gras worden gehaald. Dat voorkomt dat schimmels of ziektes een kans maken. Een goed beeld hebben van de toestand van de mat, helpt ook om tijdig en de juiste activiteit uit te voeren zodra dat in het voorjaar kan. Blijf ook in overleg met de trainer en bekijk of deze, middels een betere spreiding, de bespelingsdruk op het veld nu wat meer kan spreiden.

Gras is sterk en een robuuste mat kan heel wat aan. Maar door het gras tijdig winterklaar te maken, kunt u straks in het voorjaar weer goed van start. Daardoor holt u niet achter de feiten aan.