Schimmels

Tussen 2013 en 2022 tilde Erwin Beltman met zijn team de grasmat van stadion De Kuip structureel naar het hoogste niveau. Tegenwoordig werkt hij als consultant. Op Sportvelden.info deelt hij z’n ervaringen om goede grasmatten te bereiken.

De hoge temperaturen en het vochtige klimaat scheppen de ideale omstandigheden voor schimmels. Schimmels zijn onderdeel van ons ecosysteem en zijn daarom, tot op zekere hoogte, deel van de bodem. Maar zodra ze echt zichtbaar worden, heb je een probleem. Zolang we nog niet veel grasgroei hebben, zullen we er mee moeten leven want een schimmel gaat niet zomaar weg. Een paar schimmels mogen nog met chemie bestreden worden. Denk daarbij aan Sneeuwschimmel, Dollarspot en Kiemplanenziekte op de greens, fringe, collar, foregreens en apron op golfbanen, en in onze voetbalstadions. Maar op dit moment loopt er vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een internetconsultatie die het gebruik van chemie tegen schimmels, verder aan banden wil leggen. De bedoeling is dat met ingang van april 2024 er alleen nog op de green, fringe en collar tegen Dollarspot en Sneeuwschimmel gespoten mag worden én op voorwaarde dat er een schadedrempel in acht genomen wordt. Tegen Dollarspot mag dan nog maar twee keer per jaar gespoten worden; tegen Sneeuwschimmel nog maar één keer per jaar. Voor stadionvelden blijven de regels ongewijzigd.

Onderdeel van het bodemleven

Er zijn ontelbaar veel schimmelsoorten en een paar daarvan hebben we hard nodig. Schimmels helpen bij de afbraak van organisch materiaal en dragen bij aan een gezonde bodemstructuur. Maar als er een overmatige groei van schimmels optreedt, dan ontstaat er een probleem omdat ze zich gaan concentreren. Schimmelplekken tasten de bespeelbaarheid en het uiterlijk van een veld aan en kunnen, in extreme gevallen, de gezondheid van de spelers in gevaar brengen.

Onderzoek heeft aangetoond dat er in grasvelden met schimmelproblemen tot wel 100.000 schimmelsporen per gram droge grond kunnen voorkomen. Dit is aanzienlijk meer dan in gezonde grasvelden, waar er doorgaans minder dan 10.000 schimmelsporen per gram droge grond te vinden zijn.

Ondanks die cijfers is het lastig te bepalen wat nu het exacte aantal schimmels mag zijn dat mag voorkomen in een sportveld. Dit hangt namelijk af van een groot aantal factoren, zoals de weersomstandigheden, de bodemgesteldheid, het type gras, het onderhoud van het veld en de aanwezigheid van schimmelsporen.

Voorkom de ideale omstandigheden

Schimmels kunnen op verschillende manieren in sportvelden ontstaan. De belangrijkste is dat ze een temperatuur van tussen de 15°C en 25°C nodig hebben en dat ze goed gedijen in vochtige omgevingen. Overmatige regenval, slechte drainage, of onvoldoende zonlicht kunnen leiden tot vochtophoping in de grasmat, waardoor schimmelsporen kunnen ontkiemen en uitgroeien. Ze voeden zich met organisch materiaal zoals dode bladeren, grasresten, meststoffen of ander organisch materiaal dat op het veld achterblijft. Een veld dat onvoldoende schoon wordt gehouden, biedt schimmels dus een goede kans om te overleven. Wanneer er op de plek ook nog eens onvoldoende lucht circuleert en/of schaduwrijk is, dan zal dat de groei van schimmels verder bevorderen. Zowel het gebrek aan lucht als zonlicht maakt dat de grasmat vochtiger blijft waardoor schimmels beter gedijen.

Voorkom is beter dan genezen

Schimmels gedijen goed in bodems met een lage pH-waarde en een hoog organisch stofgehalte. De sporen kunnen op verschillende manieren op een sportveld terechtkomen. Denk daarbij aan de wind, besmet gereedschap of besmette schoenen.

Omdat we met een natuurproduct werken en dat doen in samenwerking met Moeder Natuur, is een schimmelinfectie nooit helemaal uit te sluiten. Maar ook hier geldt dat een gezonde, dichte zode, de beste methode is om infectie te voorkomen. Die dichte mat werkt als een beschermende deken. Als speelschade niet hersteld wordt of wanneer er gemaaid wordt met niet-scherpe of ronduit botte messen, dan is het eigenlijk vragen om problemen. Dan open we een deur in de grasmat of een wondje in het grasplantje dat schimmels razendsnel zullen weten te vinden.

Een goede drainage, verwijdering van organisch materiaal, goede luchtcirculatie, en regelmatig de grasmat maaien en verticuteren zullen de kans op een schimmelinfectie aanzienlijk doen afnemen.