Wordt de stikstof-gift gereduceerd?
De kwaliteit van het oppervlaktewater is volgens de overheid nog altijd onder de maat. Dus kijkt deze verder dan het aanpakken van het bemesten van landbouwgronden door boeren alleen. Ook het toevoegen van stikstof aan een sportveld zou in de toekomst wel eens aan banden kunnen worden gelegd. Hoe gaan we daar mee om?
Het ruim 400 km2 areaal aan sportvelden in ons land, waarvan een groot deel met kunstgras is afgewerkt, steekt misschien schril af tegen de 34.000 km2 aan landmassa en 7500 km2 aan watermassa die samen Nederland vormen. Maar nu het volgens de bevoegde instanties nog altijd niet lukt om de kwaliteit van het oppervlaktewater omhoog te brengen én de overheid tevens op veel weerstand stuit bij de aanpak van boeren in z’n algemeen, kijken ambtenaren ook verder. Het areaal waarvoor de overheid zelf verantwoordelijk is, wordt dan opeens een stuk aantrekkelijker.
Hoeveel stikstof een sportveld precies nodig heeft, hangt af van verschillende zaken en omstandigheden. Als stelregel wordt gehanteerd dat intensief gebruikte sportvelden tussen de 120 en 180 kg stikstof per hectare per jaar behoeven terwijl voor minder intensief gebruikte sportvelden kan worden volstaan met tussen de 100 en 150 kg per hectare per jaar. Voor fairways en roughs op golfbanen zou dat volume tussen de 40 en 80 kg per hectare per jaar liggen. “Of dit volume teruggeschroefd gaat worden hangt af van de invoer van de Kaderrichtlijn water,” zegt Ben Loman van meststoffenleverancier Vitagro. De uiterste datum waarop alle Europese wateren hieraan moeten voldoen is 2027. “Maar of die datum gehaald wordt is de vraag. Ik verwacht eerder dat het de waterschappen zijn die gaan controleren.” De betrokken Nederlandse autoriteiten lijken hun eigen methodes te hebben om hieraan te voldoen (zie kader). “Ik geloof niet dat de sportvelden hard aangepakt zullen worden want die zijn al jaren met duurzaamheid bezig.” Dat zegt ook Floor Drissen van Mertens, een leverancier van middelen ter verbetering van de groene ruimte. “We werken steeds meer naar de doelstellingen van de Green Deal toe.” En ook Gerrit Klop van DCM meststoffen heeft zo z’n bedenkingen. “Gras is stikstofbehoefting omdat stikstof in de bodem belangrijk is voor het omzetten van organische stof die wordt ingebracht als voeding,” zo merkt hij op.
Gebrekkige kennis
Je kunt je afvragen in hoeverre een reductie qua meststoffen om de stikstofgift te reduceren, noodzakelijk is. In een onderzoek van de branchevereniging BSNC blijkt dat een uitspoeling van meststoffen op hybridevelden, niet werd waargenomen.
Volgens Klop heeft de markt eigenlijk nauwelijks een idee van meststoffen en hun werking. Laat staan van de eventuele gevolgen voor de bodem en de omgeving. “Vaak wordt er gestrooid terwijl dat helemaal niet nodig is. Stikstof (nitraat) zorgt voor grasgroei in de lengte terwijl je juist wilt dat de wortels aan de gang gaan.” Loman voegt toe: “Het is in Nederland niet duidelijk wat er onder organisch mineraal en 100 % organisch wordt volstaan. En waarom sta je nog uitspoelingsgevoelige nitraat toe terwijl er goede alternatieven zijn die minder kans op uitspoelen hebben?”
Drissen vult aan: “we moeten de bodem voeden in plaats van het grasplantje”. Het is een stelling die ook Bertus Meijer van de gemeente Dalfsen elders in deze editie bezigt. “Jammer genoeg blijft ook bij de meststoffen de goedkoopste prijs leidend,” zo merkt Loman op. “We zien bij aanbestedingen vaak dat prijs voor 60 % en plan van aanpak 40 % meetelt. In dat geval is prijs leidend en wegen duurzaamheid en milieu niet zwaar genoeg mee. Gevolg is dat er toch weer de goedkoopste meststof varianten ingezet worden terwijl je eigenlijk voor kwaliteit en milieu zou moeten gaan.” Het frustreert hem dan ook enorm dat men de mond vol heeft van duurzaamheid maar zodra het over geld gaat, wat anders doet. ”Dat is een gemiste kans.”
Volgens Klop is het dan ook niet verwonderlijk dat op veel plekken een combinatie van kalk met amoniumstikstof wordt gegeven. “Dat is het goedkoopte. De kalk is daarbij alleen bedoeld om de hoge zuurgraad die het gevolg is van de amoniumstikstof, te neutraliseren.” Maar ja het is niet de beste oplossing voor het milieu.