Schimmeldruk

Tussen 2013 en 2022 tilde Erwin Beltman met zijn team de grasmat van stadion De Kuip naar een hoger niveau. Tegenwoordig werkt hij als consultant. Op Sportvelden.info deelt hij z’n ervaringen om goede grasmatten te bereiken. Vandaag bespreekt hij hoe je schimmeldruk kunt voorkomen.

Het wispelturige weer vraagt dit jaar het uiterste van de groundsman of de greenkeeper. De komende weken zal duidelijk worden hoe succesvol die tot dusver is geweest. Wie pech heeft krijgt te maken met een hoge schimmeldruk en moet het ergste vrezen. Want als die zich eenmaal in je mat heeft gevestigd dan is de kans groot dat je je veld kunt afschrijven. Schimmels zijn niet geheel onbekend en diegene die het meeste voorkomen weten we vaak tijdig te herkennen. Maar er zijn inmiddels geluiden dat ook de Grey-leaf spot uit Noord-Amerika in Europa is gezien. Die maakt een veld binnen twee dagen stuk. Hoe we daarop moeten reageren is vaak nog een vraagteken. De tijd dat chemie zomaar kon worden ingezet om dergelijke problemen te bestrijden, is inmiddels verleden tijd. In de stadions wordt chemie nog nauwelijks gebruikt maar in de breedtesport leeft nog teveel het idee dat chemie een oplossing biedt. Wie nu naar dit als oplossing wil grijpen, zal echt moeten aan kunnen tonen dat alles is gedaan om dit te vermijden. Goed grasbeheer begint bij vooruit kijken, een goede biologie van de bodem en, waar nodig, de inzet van mechanica. Een dichte grasmat is daarbij het uitgangspunt. Het zijn de principes van Geïntegreerd sportgrasbeheer die nu door NOC*NSF, de branchevereniging BSNC maar ook de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) nadrukkelijk gestimuleerd worden. Tegelijkertijd wil je die mat niet te dicht hebben om zo het gras de ruimte te geven nu het nog kan groeien. Wie gaat doorzaaien, zal daarom heel plek-specifiek te werk moeten gaan. Persoonlijk zie ik op dit moment meer heil in het stimuleren van lucht in de bodem om problemen te voorkomen. Een extra ronde beluchten is in deze omstandigheden, wat mij betreft, geen overbodige luxe.

Goede drainage

Als het goed is, is de drainage gedurende de zomerstop geïnspecteerd waardoor men weet dat deze de neerslag kan blijven verwerken. Er is namelijk geen enkele reden om te denken dat, na de overvloedige neerslag van deze zomer, de watergift dit najaar of winter zal afnemen. In het ergste geval blijft het water komen en zal dat, via natuurlijke weg, z’n pad naar het riool of de open wateren moeten vinden. Een hoosbui in deze tijd van het jaar, zal je ook gelijk de zwakke plekken van het veld tonen. Dat zijn meestal de doelmonden en daar waar de spelers het veld betreden maar met een beetje pech, zijn dat er meer. Dan zul je snel moeten acteren voordat spelers een veld op die plek(ken) volledig stuk spelen. Veelvuldig overleg of een goed contact met trainers kan ook helpen om velden nu wat te ontzien. Het is goed te begrijpen dat deze direct na een regenbui het veld op wil. Maar door ’n kleine 20 minuten extra te wachten, krijgt het veld de kans om die neerslag te verwerken. Dat komt zowel de training als het veld ten goede.

Nu de avonden koeler worden, loop je ook een grotere kans op dauw op het veld in de ochtend. Bij golfbanen is het inmiddels gebruik dat deze ’s ochtends zoveel mogelijk verwijderd wordt. Ik ben me er terdege van bewust dat daar vaste krachten rondlopen en er daar meer bereidheid is om zeer goede grasmatten na te streven, maar als het even kan dan raad ik aan om de dauw op enig ander grassportveld, ’s ochtends weg te vegen. Dat zal zeker helpen de kans op schimmel te voorkomen.

Blijf waakzaam

Eigenlijk had ik hier moeten zeggen: ‘ben extra waakzaam (tegen schimmels)’ maar gezien de trend van steeds verder toenemende automatisering en afname in persoonlijke aandacht voor een veld, is ‘blijf waakzaam’ hier meer van pas. Technologie zoals robotmaaiers en belijningsrobots kunnen ons veel werk uit handen nemen, tijd doen besparen of helpen om gaten in de planning te vullen. De keerzijde is echter dat je daardoor minder goed ziet of weet, wat er nu eigenlijk echt op of in het veld speelt. Loop, als het even kan, gewoon dat veld eens af. Kijk of je niets afwijkends ziet of dat je plekken tegenkomt waarbij je je vraagtekens zet. Dat zogenaamde monitoren blijft essentieel. Zeker in tijden waarin de kans op onaangename verrassingen zoals schimmels, stijgt.

Blijf ook waakzaam met betrekking tot de kwaliteit van je materiaal en de grasmaaiers in het bijzonder. Met deze omstandigheden is het extra belangrijk dat het maaien soepel verloopt en dat de snede glad en zuiver is. Dat kan alleen worden bereikt wanneer de messen scherp zijn. Zijn ze dat niet, dan krijg je rafelige randjes aan de grasplant. Voor schimmels zijn dat de ideale plekken om zich te vestigen en het grasplanten binnen te komen. Zorg er ook voor dat je op de juiste hoogte maait. De KNVB adviseert 3 tot 4 centimeter maar daar kun je iets van af wijken. Belangrijk is wel dat je alleen de toppen van het gras ‘afscheert’. Het grasplantje hier raken geeft de mooiste snede en de minste problemen. Deze jonge aanwas zal dan spoedig weer aangroeien. Uiteindelijk komt dat het hele grasplantje en de mat ten goede.

Zorg er ook voor dat de grasplant goed in de voeding zit. Meststoffen zijn niet goedkoop, maar op de lange termijn zal zich dat uitbetalen. Een volle mat is namelijk een gezonde mat en pas wanneer je dat hebt bereikt, kun je je aandacht een beetje terugschroeven.

Het weerspatroon van dit jaar is beduidend anders dan dat van de jaren ervoor. Veel mensen klagen daarover, zeker hen die voor voldoende veldcapaciteit moet zorgen. Maar voor de groundsmen en greenkeepers in hart en nieren zijn dit de uitdagingen waarin zij zich naar hartenlust kunnen uitleven. En met een beetje geluk, kunnen hun inzet en activiteiten hét verschil betekenen.