Kunstgras kan sporten gratis maken

Gratis sporten is mogelijk als gemeenten bereid zijn om kunstgras op een andere manier te interpreteren. In plaats van alleen maar een multifunctioneel sportoppervlak biedt kunstgras ook opties om ook, bijvoorbeeld, water of energie te beheren, zo bleek uit het BSNC Kunstgres evenement.  

De inspirerende uitspraak werd gedaan door circulaire, innovatie-expert Alexander Prinsen. Hij pleitte voor een model waarbij sportaccommodaties worden gefinancierd door systeemintegratie met andere disciplines.

In de ogen van Prinsen moet de ruimtelijke (sport/leef) inpassing van het sportcomplex centraal worden gezet. Vervolgens moet gekeken worden naar een gezond (eco)logisch sportklimaat en/of een accommodatie (micro)klimaat voor duurzaamheid en duurzaam sporten of duurzame sporters.

Dat kan gedaan worden door de functies van gezonde materialen en gedeeld eigenaarschap te integreren. Het resultaat zou moeten zijn dat meervoudige kasstromen voor het sportcomplex worden gerealiseerd.

“In ons dagelijks leven en in het bedrijfsleven slaan we ’n probleem graag plat om zo de laagste kostprijs of hoogste efficiëntie te bereiken. Maar de uitdagingen waar we nu voor staan zijn veel complexer en we kunnen zoveel beter,” zo merkte hij op.

Nu al zijn er oplossingen om onder kunstgras water te bergen. In Amsterdam wordt momenteel onderzocht hoe opgeslagen water kan helpen de omgeving via verdamping te koelen. Later dit jaar wordt ook duidelijk hoeveel energie een kunstgrasveld kan gaan bieden. De eerste resultaten zijn hoopgevend en wekken de indruk dat één kunstgras voetbalveld zo’n 100 à 200 huizen van warmte kan voorzien.

Dat is een besparing van 200.000 kuub aardgas door één kunstgrasveld terwijl we in Nederland zo’n 2.500 kunstgras voetbalvelden en bijna 1.000 hockeyvelden hebben liggen. Tel daar op het aantal kunstgras tennis- en padelbanen, korfbalvelden of trapveldjes eens bij op, en het potentieel stijgt exponentieel. Temeer omdat die laatste voornamelijk in de wijken zelf liggen. De benodigde infrastructuur kan daardoor kleinschalig blijven.

Betere renovaties

Jaarlijks worden er in Nederland zo’n 250 kunstgrasvelden gerenoveerd, maar dat aantal zal de komende jaren toenemen. De verwachting is dat de Europese Commissie dit najaar besluit om de verkoop van plastic en rubber infills vanaf 2029 volledig te verbieden. Zowel de industrie als de KNVB zet daarbij hoog in op velden zonder infill.

Om de sector te helpen verder te verduurzamen bij zo’n renovatie, wordt momenteel de laatste hand gelegd op de Handreiking Renovatie en Ombouw. Het document moet helpen bewuste keuzes te maken rondom renovatie en ombouw kunstgrasvelden en deze vast te leggen in het bestek. Veel hangt af van de vraag wat er met de verwijderde kunstgrasmat moet gebeuren. Hoewel in de Ladder van Lansink ‘hergebruik’ boven ‘recyclen’ staat, kleven er wel wat problemen aan het hergebruik van kunstgras (bij particulieren). Zo bevat kunstgras voor sport, in tegenstelling tot kunstgras voor landscape toepassingen, géén brandvertragers. Hergebruik van de mat kan dus soms een extra gevaar opleveren.

Hogere kwaliteit

Niet alleen de renovatie maar ook de aanleg van een kunstgrasveld wordt vanaf 2023 naar een hoger plan getild met de introductie van een nieuw Kwaliteitszorgsysteem. De ontwerpers van kunstgrasvelden krijgen daarbij meer vrijheid om te innoveren.

Daarnaast zal de overheid innovaties door de industrie blijven aanjagen en faciliteren.

Die innovaties zijn nodig omdat ook de sportveldenindustrie aan de vooravond staat van een materiaaltransitie. Biologisch afbreekbare materialen zijn een goed begin maar ook bacteriën, schimmels, algen en zeewier bieden kansen net als planten, dieren en samengestelde polymeren. Stuk voor stuk vormen ze de basis voor producten in andere industrieën.

Er zijn dus kansen genoeg voor de kunstgrasindustrie om die te integreren.

In februari 2023 organiseert de BSNC het evenement Congras. Dan zal bekeken worden hoe de grasveldenindustrie innoveert en kan bijdragen aan een gezondere en duurzamere samenleven.