Eredivisie CV lanceert norm voor stadionvelden

Ook de gras en hybride velden in de Eredivisie moeten voortaan aan een aantal strenge eisen voldoen. De beoogde waardes daarvoor zijn vastgelegd in de Norm voor Natuurgrasvelden. Wanneer het veld daaraan voldoet, wacht de club een bijdrage die kan oplopen tot zo’n 350.000 euro per jaar.

Waar voor kunstgras voetbalvelden al sinds 2007 een kwaliteitsbeoordelingssysteem bestaat, ontbrak het tot op heden aan een objectief classificeringssysteem voor gras of hybride (stadion)velden. De adoptie van de Veranderagenda in november 2018 door de Eredivisie CV, heeft hier voor stadionvelden nu een verandering gebracht. ‘Eén van de pijlers van de veranderagenda is het creëren van gelijke wedstrijdcondities in de Eredivisie. Hieronder valt een hoogwaardig natuurgras of hybride stadionveld,’ zo licht ECV Projectmanager Aukje Geubbels toe. ‘Clubs in de Eredivisie die hun wedstrijden op een kunstgrasveld spelen worden dan ook aangemoedigd om over te stappen op een natuurgras of hybrideveld terwijl alle clubs in de Eredivisie worden aangemoedigd om hun wedstrijden op een kwalitatief hoogwaardig veld te spelen.‘ Geubbels benadrukt dat er géén sprake is van een verplichting maar wel van een incentive. ‘Clubs in de Eredivisie die hun wedstrijden spelen op een hybride of natuurgrasveld dat in kwalitatief hoogwaardige conditie verkeert, ontvangen namelijk een bijdrage voor een goed veldmanagement.’ Dit bedrag wordt bepaald door de hoogte van de UEFA-afdrachten door de clubs die aan de UEFA Champions League of UEFA Europa League deelnemen. Besloten is dat die clubs 5% van de inkomsten in de groepsfase en 3,75% van de inkomsten in de knock-out fase afdragen. Het maximaal per club uit te keren bedrag is op 350.000 euro per club gesteld. ‘Dat maakte het dus noodzakelijk om eerst een kwaliteitsnorm vast te stellen op basis waarvan de conditie van het veld door een geaccrediteerd keuringsinstituut objectief en onafhankelijk kan worden getoetst,’ aldus Geubbels. ‘De eerste verrekening vindt plaatst na de groepsfase van het Europees voetbal. De clubs waarvan het stadionveld op dat moment al twee keuringen heeft doorstaan, ontvangen dan al een eerste verrekening.’ Overigens de komen clubs die aan de Europese competities deelnemen, zelf niet in aanmerking voor een bijdrage op basis van hun stadionveldconditie.

Europees voorbeeld

Voor de norm (zie kader) is, onder meer, gekeken naar vergelijkbare initiatieven in de grote, Europese voetbalcompetities waaraan de Eredivisie zich wil spiegelen. Ook is geput uit informatie van de UEFA en FIFA, zeker nu die laatste ook werkt aan een internationale norm voor natuurgrasvelden. ‘We zien onszelf hierin als voorlopers als je kijkt naar andere competities in Europa die geen kwaliteitsnormen hanteren en enkel de richtlijnen volgen die UEFA en FIFA voor Europese wedstrijden en Interlands dicteren,’ stelt de ECV-projectmanager. ‘Vanuit andere competities is er al interesse in de normering zoals deze in Nederland wordt toegepast.’

Met de in ons land aanwezige expertise omtrent sportvelden en goed veldenmanagement, biedt die buitenlandse interesse de sportveldenindustrie dus nieuwe kansen om op voort te borduren. Gevraagd naar zijn mening noemt dé Nederlandse ervaringsexpert op het gebied van stadionvelden, Erwin Beltman van Stadion De Kuip, het een heel mooi initiatief. ‘Ik word er toch een beetje zenuwachtig van omdat het om heel veel geld gaat,’ zegt de man die zowel over de trofee Fieldmanager of the Year als meerdere eerste prijzen in de VVCS-veldencompetitie beschikt. Gertjan Hilarius die verantwoordelijk is voor het stadionveld van SC Heerenveen, noemt de komst van de norm een goede ontwikkeling ‘maar om eraan te voldoen is heel erg afhankelijk van hoe een stadion ligt. Elk stadion heeft z’n eigen klimaat,’ zo merkt hij op. Hilarius

is zich er eveneens van bewust dat er nu veel meer op het spel staat. ‘De norm zelf maakt het makkelijker om bepaalde activiteiten en investeringen te verantwoorden naar het bestuur van de club,’ zo merkt hij op. ‘Die zal nu eerder inzien hoe belangrijk bepaalde ingrepen zullen zijn terwijl het voldoen aan de norm ook een stukje erkenning met zich meebrengt.’ Hilarius moet veel uit de kast trekken om een goed veld te garanderen. ‘Het ontwerp van ons stadion maakt het lastig voor ons. De mat krijgt weinig natuurlijk licht en lucht. Bovendien hebben we hier vaker te maken met lagere temperaturen die hun weerslag op het gras hebben,’ zo stelt de head groundsman van het Abe Lenstrastadion. ‘Om helemaal voorbereid te zijn op deze laatste ontwikkelingen hebben we ons veld de afgelopen zomer helemaal laten renoveren zodat het sinds begin dit seizoen makkelijker voor ons is om ons aan de norm te conformeren.’

Eerlijke competitie

De Vereniging van Contractspelers (VVCS) pleit al jaren voor goede velden in de Eredivisie en organiseert, mede daarom, al jarenlang de jaarlijkse Veldencompetitie. ‘Als je internationaal wilt kunnen presteren dan moet je op gras spelen. Het liefst op grasvelden van dezelfde kwaliteit,’ zegt ook VVCS-voorzitter Evgeniy Levchenko op dezelfde dag dat Ajax-speler Dusan Tadic kritiek op het kunstgras in de eredivisie spuwt. ‘Ik snap best dat clubs een contractuele verplichting hebben of dat ze op kunstgras spelen omdat dat minder onderhoud met zich meebrengt, maar je moet een eerlijke competitie willen. Daarnaast moet je willen voorkomen dat spelers steeds anders belast worden. Spelen op kunstgras geeft nu eenmaal een andere belasting op pezen en spieren en geeft de thuisspelende ploeg een extra voordeel,’ voegt hij daaraantoe. Volgens hem zal de norm zeker nuttig zijn in de winter wanneer veel velden hard of nauwelijks bespeelbaar zijn. ‘Daar ligt zeker nog wat werk voor de clubs.’ Ondanks de komst van de norm zal de VVCS haar Veldencompetitie blijven voortzetten. ‘De mening van de spelers blijft belangrijk en de feedback die wij verzamelen kan de KNVB en Eredivisie CV een goede reflectie geven. Wat ons betreft blijven onze rapportages die wij tijdens de winterstop en aan het einde van het seizoen uitbrengen, een daarom goede graadmeter.’

Kritisch blijven

Hilarius merkt op dat het mooi is dat er voor de Nederlandse stadionvelden nu dezelfde kwaliteitsnorm wordt gehanteerd. Erwin Beltman plaats wel een kritische noot. ‘Voorkomen moet worden dat we de kwaliteit van onze velden tussen de stadions onderling gaan vergelijken. We moeten de resultaten van de drie metingen per seizoen alleen aanwenden om de status en vooruitgang van ons eigen veld te interpreteren.’ Voor een onderling vergelijk zijn de situaties tussen stadion De Kuip en, pak en beet, de Grolsch Veste in Enschede, het Euroborg stadion van FC Groningen of zelfs de Johan Cruyff Arena in Amsterdam te verschillend, zo meent hij. Het zijn echter niet zozeer de vormgeving met bijbehorende invloeden van de stadions noch de geografische spreiding of klimaatverschillen waarom Beltman dat benadrukt. Hij wijst er meer op dat de diverse veldconstructies onderling nadrukkelijk verschillen. ‘Hier in De Kuip is het veld 100% natuurgras maar er zijn ook clubs die op een 100% kunstgrasveld spelen. En hoewel we spreken over hybridevelden liggen er bij de diverse Eredivisieclubs twee compleet verschillende systemen: hybridevelden zoals de Desso Grassmaster die zijn gestikt en de hybridevelden die backinggebonden zijn.’ Voorbeelden van die laatste zijn de Hatko Hybrigrass en Tarkett Playmaster oplossingen waarbij de kunstgrasvezels in een backing met een open structuur vastzitten. Bij die systemen groeit het gras in de grote open ruimtes tussen de strips met kunstgrasvezels.

Ook KNVB Accommodatiemanager Patrick Balemans benadrukt dat men de norm niet als eigen competitie moet zien. ‘Het uitgangspunt is dat de voetballers in elk stadion dezelfde speelcondities hebben. De norm en het eventueel verstrekte advies met betrekking tot het onderhoud moeten de fieldmanagers handvatten bieden om ervoor te zorgen dat het veld altijd hetzelfde is.’ Vandaar dat de uitslag van de test met de fieldmanager wordt besproken om samen te kijken wat er gedaan kan worden om scores, daar waar nodig, te verbeteren.

Eigen testapparatuur

Vanaf begin 2022 ontvangen de clubs hun eigen meetapparatuur zodat ze het resultaat van hun activiteiten, gedurende het seizoen, zelf kunnen monitoren. Na een aanbesteding is testinstituut Sports Labs door de ECV aangewezen om jaarlijks de drie veldentesten voor elk veld uit te voeren. ‘Ook wordt er in toenemende mate kennis gedeeld over dit onderwerp. Dat doen we via kennissessies of door, in samenwerking met de VVCS, de spelers te vragen het veld te beoordelen. Daarnaast is de handleiding ‘keuringsprocedures natuurgrasvelden’ ontwikkeld,’ zo merkt Aukje Geubbels op.

De Eredivisie CV verenigt de 18 clubs in de hoogste betaald voetbalklasse en draagt namens en voor de clubs zorg over de commerciële exploitatie van de media- en sponsorrechten en promotie van het merk Eredivisie in binnen- en buitenland. Vooralsnog zijn het alleen de stadionvelden van de 18 clubs die op basis van de nieuwe norm worden getoetst. Zowel Gertjan Hilarius als Erwin Beltman geven aan dat ze de kennis ook toepassen op de overige gras- of hybridevelden waarover hun clubs beschikken. Of ook de stadionvelden in de Keukenkampioen Divisie (KKD) aan het kwaliteitsprogramma worden toegevoegd hangt af van de integratie van de Coöperatie Eerste Divisie met de Eredivisie CV, zo zegt Geubbels.  ‘Dat zijn we nu aan het uitwerken, met als doel om dat te kunnen effectueren in de zomer van 2022.

Uiteindelijk heeft de norm tot doel om een goede en gezonde grasmat te bereiken. Als dat lukt, dan krijgen ziekten en plaggen minder kans om zich in het gras te vestigen

Het is nu nog onduidelijk of de norm ook voor de KKD wordt uitgerold, maar dat sluiten we niet uit.’ Een eventuele uitrol naar de amateurvoetballerij is, vooralsnog, niet voorzien. ‘Daar zijn we nog over in gesprek met onder andere de Vereniging Sport en Gemeenten,’ zo merkt Patrick Balemans op. Wel nodigt hij clubs en gemeenten van harte uit om de informatie in de norm tot zich te nemen zodra die begin 2022 wordt gepubliceerd. ‘Uiteindelijk heeft de norm tot doel om een goede en gezonde grasmat te bereiken. Als dat lukt, dan krijgen ziekten en plaggen minder kans om zich in het gras te vestigen.’ Omarming van de norm voor Natuurgrasvelden bij ook het beheer van voetbalvelden in de lagere divisies en competities, kan de clubs en gemeenten dus zeker ook helpen om de doelstellingen van de Greendeal Sportvelden te implementeren.

‘Eerste draai aan het vliegwiel’

Ben Veenbrink, een expert op het gebied van stadionexploitatie, noemt de komst van de norm fantastisch. ‘Het zwengelt een vliegwiel aan dat alleen maar goed is voor het voetbal.’ Hij geeft aan hoe goede en gelijkwaardige velden meehelpen om (buitenlandse) talenten en bezoekers naar de stadions te trekken. ‘Je biedt die bezoekers meer en beter amusement. Dat heeft een gunstig effect op de kaartverkoop maar ook op de verkoop van snacks en drank of merchandise in het stadion.’ In datzelfde overzicht kan ook hogere sponsorinkomsten en televisie-inkomsten voor de club worden meegerekend. Wel merkt Veenbrink op dat een investering in het veld zich lastig naar harde cijfers laat doorrekenen. ‘Je moet het zien als onderdeel van een lange termijnvisie. Eén van de eerste resultaten daarvan is dat Nederland op het punt staat om een tweede Champions League ticket binnen te slepen.’ Dit seizoen mag Ajax alleen al voor het deelnamen aan de Champions League 45 miljoen euro bijschrijven op haar rekening.