Erwin Beltman

Tussen 2013 en 2022 tilde Erwin Beltman met zijn team de grasmat van stadion De Kuip naar een hoger niveau. Tegenwoordig werkt hij als consultant. Op Sportvelden.info deelt hij z’n ervaringen om goede grasmatten te bereiken. Vandaag bespreekt hij zijn observaties met betrekking tot de EK-velden in Duitsland.

Ik heb de eerste week van het EK voetbal met grote verwondering de velden bekeken. Net als het WK in 2006 leefde ook nu weer de hoop dat het voetbalspektakel vooral in Duitsland en voor Duitsers veel zou lostrekken. Ik heb de eerste week veel zien loskomen. Met name gras. En dat stemt me hoogst ongelukkig. Want de Duitse voetbalstadions hebben veel expertise en middelen voor goede velden terwijl de externe deskundigen die de UEFA voor zo’n toernooi inhuurt, een en ander naar een nog hoger niveau had kunnen tillen. Dat is niet gebeurt. De velden in Hamburg, Frankfurt en Düsseldorf maar ook die op verschillende trainingsaccommodaties geven veel reden tot zorg. Coach Julian Nagelsmann van het Duitse elftal heeft inmiddels al openlijk zijn vrees uitgesproken dat spelers geblesseerd zullen raken op het veld in Frankfurt. Hij vreesde met name gescheurde kruisbanden. Wie de wedstrijd heeft gekeken, zag een bloedeloze remise waarmee beide teams zich nu hebben gekwalificeerd. Gelukkig zijn ernstige blessures de spelers bespaard gebleven maar je kunt je afvragen of de slechte staat van het veld, de oorzaak was van het matige enthousiasme bij de Duitse spelers. En als dat zo is, dan zijn de toeschouwers die veel hebben betaald om de wedstrijd te mogen bijwonen, de grootste slachtoffers geworden. Vorige week spraken de fans van Engeland ook al schande van het veld, na afloop van de wedstrijd tegen Denemarken. Zij zijn het die juist vermaakt moeten worden.

Niet nieuw

De problemen in Frankfurt zijn niet nieuw. Na de oefenwedstrijd Duitsland Nederland in maart, beklaagde de spelers zich al over de gladheid. Als belangrijkste reden wordt gewezen op de twee NFL-wedstrijden van november vorig jaar. Na afloop zag het stadionmanagement zich genoodzaakt om de hybridemat te vervangen. De winterse omstandigheden in de weken daarna, deed de rest, zo wil men doen geloven. Maar de Deense spits Yussuf Poulsen, die voor RB Leipzig speelt, stelt dat het probleem in Frankfurt meer de norm dan een incident is. Vandaar dat hij zijn teamgenoten adviseerde om met schoenen met veel noppen te spelen “tegen de gladheid die na 20 minuten ongetwijfeld zou intreden”. Hij heeft gelijk gekregen. Maar misschien is hij ook verwend omdat de groundsman van RB Leipzig tot één van de besten van Duitsland behoort. Dat hebben we zelf vrijdagavond kunnen aanschouwen toen Nederland het op een groen biljartlaken tegen Frankrijk kon opnemen.

Terug naar Frankfurt; professor Steve Haake van Sheffield Hallam University denkt dat het te maken heeft met de hoge luchtvochtigheid in het stadion. Het stadion is voorzien van een dak dat eventueel geopend kan worden. “Met 58.000 toeschouwers die in- en uitademen en opgewonden raken, krijg je duizenden kilo’s extra vocht in het stadion,” zo meent hij. “Door de zon buiten te sluiten en de lucht vochtig te houden, krijgt het gras onvoldoende kans om aan te slaan.”

Inmiddels heeft ook de UEFA laten weten dat het extra actie gaat ondernemen. “Er ligt een gedetailleerd onderhoudsplan klaar om de mat te verbeteren voor de aankomende wedstrijden,” zo sprak een woordvoerder na de laatste wedstrijd.

Niet uniek

De situatie in Frankfurt is niet uniek. In Hamburg ondervonden Nederland en Polen vergelijkbare problemen. Daar bleek in de pas gelegde mat nog allerlei plooien te zitten. Die mat is sinds het einde van het seizoen, ruim een maand geleden, twee keer vervangen. Maar toen deze moest presteren, konden Nederland en Polen niet in het stadion trainen. Daarvoor was deze nog te kwetsbaar. Gelukkig manifesteerde de problemen zich niet tijdens de wedstrijd.

En wie Frankrijk tegen Oostenrijk heeft gekeken, zal gezien hebben hoe het veld in Düsseldorf heel wat donkerder-gekleurde strepen had. Dat veld werd aan het einde van het voetbalseizoen vervangen maar moest, na de play-offs, opnieuw worden herbezood. Toen de UEFA het inspecteerde vlak voor de start van het toernooi, gaf het opdracht om dat nogmaals te doen. Die klus werd één week voor Frankrijk Oostenrijk voltooid.

De problemen zijn niet beperkt tot de stadionvelden gebleven. Zowel Oostenrijk als Zwitserland hebben zich officieel beklaagd bij de UEFA over de staat van hun trainingsvelden. Het veld van Zwitserland is zelfs vorige week vervangen. En om de Belgische selectie tevreden te houden, liet groundsman Wim Fluyt vanuit Lommel 90 ton dresszand overkomen om de velden beter te prepareren.

Wat betekent dit voor de toekomst?

Net als Nederland heeft ook Duitsland de afgelopen paar maanden veel slecht weer te verduren gekregen. In principe heeft men daar voldoende expertise om velden vlak voor een toernooi te herbezoden. Toch kun je je afvragen hoe wenselijk dat is met de betreffende weersomstandigheden. En je kunt je afvragen of evenementorganisatoren misschien te ambitieus zijn geworden. Dat ze teveel zijn gaan leunen op de gedachte dat moderne technieken en graskunde alle gebreken zullen rechtbreien of oplossen. Gras blijft een natuurproduct. Dat werd afgelopen weekend ook opgemerkt door Lionel Scaloni, de coach van Argentinië. Zij nemen deel aan de Copa America en moesten daarvoor op een speciaal gelegde grasmat in Atlanta aantreden. Die mat was over de bestaande kunstgrasmat uitgerold. “Het is maar goed dat we hebben gewonnen anders had ik wel een heel goedkoop excuus gehad om erop te wijzen dat we al zeven maanden wisten dat we hier zouden spelen maar dat het veld, desondanks, pas twee dagen geleden is gelegd.” Het veld werd namelijk op 15 juni opgeleverd.

Het is te hopen dat FIFA en de organisatie van het WK 2026 de ontwikkelingen in zowel Atlanta als in Duitsland aandachtig volgen. Ook zij zijn van zins om minder dan drie weken voor de aftrap de kunstgras stadionvelden te vervangen door graszoden. En als het even kan, door zoden van nog geen 10 cm. Waar zware, dikke zoden nog veel problemen kunnen maskeren, zijn zoden van zo’n 10cm bijna vragen om problemen. FIFA’s keuze is echter ingegeven door de wens om, indien nodig, het veld ook tijdens het toernooi te kunnen vervangen. Hoe dat mogelijk moet worden, wordt momenteel onderzocht.

Inmiddels lijkt er een zonnetje te zijn doorgebroken. Ik hoop om heel veel redenen dat die voorlopig flink blijft schijnen. Maar nu het EK-voetbal nog maar in de poulefase zit, hou ik mijn hart vast om te zien hoe de velden de resterende weken zullen gaan worden. Eén ding is zeker; dankzij het veeleisende speelschema zal het gras er zeker niet beter op gaan worden. Ik wens mijn collega’s in Duitsland dan ook ‘viel Hals und Beinbruch’ toe.

Erwin Beltman is voormalig groundsman van Stadion De Kuip in Rotterdam. Tussen 2013 en 2022 werd het stadionveld acht keer op rij uitgeroepen tot beste veld van de Nederlandse Eredivisie. Tegenwoordig is hij directeur van Master in Grass en ondersteunt en adviseert hij collega groundsmen.

De visie of informatie die hij in zijn artikelen deelt, hoeven niet perse die van de uitgever te zijn.

Geef een reactie